Άπια, Αντόλφ

(Adolphe Appia, Γενεύη 1862 – Νιόν 1928). Ελβετός θεωρητικός του θεάτρου και σκηνογράφος. Οι ιδέες του και το σκηνογραφικό του έργο για το λυρικό θέατρο, ιδιαίτερα για τις όπερες του Βάγκνερ, αποτελούν, μαζί με τη δουλειά του Γκόρντον Κρέιγκ, τα πρώτα θεμέλια της μοντέρνας σκηνογραφίας. Αδιάλλακτος αντίπαλος του νατουραλισμού, ο Ά. είναι ο επινοητής του τρισδιάστατου σκηνικού, το οποίο αντέταξε στα μέχρι τότε ζωγραφισμένα σκηνικά. Είναι o πρώτος που υποστήριξε το προβάδισμα του σκηνοθέτη και την ελευθερία του σκηνογράφου. Οι αναζητήσεις του είχαν επίσης ως αντικείμενο την ακρίβεια στην ερμηνεία του θεατρικού προσώπου από τον ηθοποιό και τον ρόλο του φωτισμού· προσπάθησε έτσι να πετύχει μια πλήρη και αρμονική σύζευξη –μουσική, όπως την ονόμαζε– των διάφορων στοιχείων μιας θεατρικής παράστασης (όγκοι, χρώματα, ήχοι). Οι θεωρίες του, που βρίσκονται στα διάφορα βιβλία του, όπως Η σκηνοθεσία του βαγκνερικού δράματος (1895), Η μουσική και η σκηνοθεσία (1899), Το ζωντανό έργο τέχνης (1921) κ.ά., έχουν ασκήσει μεγάλη επίδραση, ακόμα και έμμεση, στους σύγχρονους σκηνοθέτες.